Mua bán và sáp nhập quá trớn là trò chơi ngu ngốc dẫn đến mất thị trường nội địa
MUA BÁN VÀ SÁP NHẬP QUÁ TRỚN LÀ TRÒ CHƠI NGU NGỐC DẪN ĐẾN MẤT THỊ TRƯỜNG NỘI ĐỊA
Hiện nay, tại VN các hoạt
động M&A gần đây bắt đầu rộ lên. Thị trường này đang ở trong giai đoạn
khó khăn, và nhiều doanh nghiệp VN vì ham tiền mà bán đi các thương hiệu đang
được định giá rất thấp, nếu không muốn nói là rẻ mạt. Những tập đoàn đa quốc gia Âu châu, Mỹ, Nhật, lẫn những công
ty cò con đến từ Thailand đã nhân cơ hội này nhảy vào thị trường VN thôn tính
các doanh nghiệp VN. Và có vẻ như tại VN, người ta
bán mọi thứ khi thấy tiền là hoa mắt. Tất nhiên, ta không bàn đến những thương
vụ M&A có lợi các tập đoàn đa quốc gia trên thế giới, mà chỉ nhắc đến cái
nguy hiểm khi các thương vụ M&A đi quá trớn mất kiểm soát.
Thật
bất hạnh, hành vi mua bán sáp nhập này rất ít chuyên gia kinh tế ở VN chưa hiểu
rõ, trò chơi M&A yếu tim này, nếu VN không tỉnh táo sẽ đánh mất mọi thứ về
chủ quyền thương hiệu. Công thức đơn giản đưa đến sự mất chủ quyền thương hiệu
vào tay các công ty nước ngoài kiểm soát một số thị phần hoặc toàn phần thị
trường của doanh nghiệp VN đã gây dựng và sẽ đánh mất luôn thị trường nội địa,
dẫn đến chính phủ mất luôn nguồn thu thuế cho ngân sách.
Hãy nhớ rằng, nếu việc mua bán sáp nhập, khi có quá nhiều doanh
nghiệp của VN trở thành kẻ bị thâu tóm bởi các tập đoàn đa quốc gia nắm giữ áp
đảo về sở hữu thương hiệu hay cổ phần. Điều đó có nghĩa là vì lý do nào đó nền
kinh tế VN tăng trưởng trì trệ chậm lại, và chính phủ cần tung ra các biện pháp
để chặn đà suy giảm và kích thích kinh tế. Cụ thể, các biện pháp tín dụng là hạ
lãi suất và bơm tiền cho vay, hoặc ngân sách là tăng chi hay đặc biệt là giảm
thuế.
Khi ấy, kích cầu chỉ là biện pháp nuôi béo các đại gia công ty
nước ngoài được hưởng lợi và phí tổn của biện pháp đó thì người khác phải gánh
qua nạn bội chi ngân sách, hoặc đóng thuế, hay lạm phát lại là người dân, chứ
doanh nghiệp của VN không được hưởng ưu đãi nào cả, vì có còn thương hiệu nào
đâu mà được hưởng kích cầu. Đó là bài học khi các doanh nghiệp VN đang lạc quan
tếu khi bị doanh nghiệp nước ngoài thâu tóm quá nhiều qua các thương vụ M&A
này mà người ta còn "khoe thành tích".
Đây là công thức đơn giản đưa nền kinh tế lao xuống vực nhanh
hơn khi vì lý do nào đó nền kinh tế cần dựa vào tiêu dùng nội địa để nâng đỡ
cho khiếm hụt xuất khẩu bên ngoài gặp khó khăn. Bài học đắt giá như trường hợp
Venezuela, khi quốc gia này chẳng có bất cứ thương hiệu nào ngoài dầu khí. Việc
chính quyền của Tổng thống Nicolás Maduro, tại Venezuela khi kích cầu nội địa
thì chả tìm thấy một doanh nghiệp nào trong nước, và hoàn toàn bị chi phối bởi
nước ngoài, nên mọi biện pháp kích cầu đều vô tác dụng.
Tại Mỹ, hay Canada, Nhật,...và các nước tiên tiến khác các doanh
nghiệp có liên quan đến tiêu dùng có
chi phối đến cuộc sống hàng ngày của người tiêu dùng trong nước, thì các chính
phủ đều hạn chế tối đa các công ty nước ngoài nhảy vào qua các thương vụ M&A
này. Ở VN thì đang làm ngược lại!
Phương Thơ, Morgan Stanley (NYSE: MS)
BÌNH LUẬN