Con gấu vĩ đại của phố Wall - Jesse Livermore
Dear Anh Chị!
Trong
tài chính, việc kiếm tiền quan trọng, nhưng việc giữ được tiền còn quan trọng
hơn.
Minh họa bằng bức tranh thị trường chứng khoán
VN:
· Do thị trường chứng khoán VN chưa triển khai
các hoạt động bán khống (short sell) nên quan niệm của Vinh là “Uptrend là cơ hội
kiếm tiền và Downtrend là lúc phải giữ tiền, không để mất tiền”.
·
Nhìn vào biểu đồ chỉ số VN-index minh họa phía
trên, ta thấy:
·
Uptrend gần nhất là giai đoạn 25/8 – 18/11/2015
và nhiều người đã nắm bắt được thời cơ để kiếm tiền.
·
Downtrend từ 18/11 đến nay và đa số nhà đầu tư
giao dịch để mất tiền trong downtrend. Số
ít nhà đầu tư giữ được tiền & bảo toàn thành quả cho giai đoạn này. Hành động của nhiều NĐT trong downtrend giống với điểm yếu của
ông Livermore cần khắc phục, đó là “chỉ
biết cách kiếm tiền – mà không biết cách giữ tiền”.
Jesse Livermore
Trong câu chuyện cuối tuần kỳ này, Vinh giới
thiệu đến Quý Nhà đầu tư một nhân vật nổi danh trong các nhà kinh doanh vĩ đại
của thế kỷ 20. Đó là Jesse Lauriston Livermore. Chỉ một số ít người có khả năng kiếm được lợi nhuận lớn, hoặc mất tất cả,
nhanh như Livermore.
Được biết đến như một “con bạc trẻ liều lĩnh” bởi cách ông ta dám đầu cơ một lượng lớn cổ
phiếu hoặc hàng hóa, kiếm được và thua lỗ hàng triệu đô la lợi nhuận và bán khống
cổ phiếu vào thời điểm thị trường suy thoái giai đoạn 1907 – 1929, Livermore đã
sống theo theo đúng cách thức kinh doanh của mình – tiến hết sức lực về phía
trước. Ông ta cũng rất nổi tiếng đối với giới nữ vì vẻ bề ngoài bảnh trai và
cách sống hào nhoáng trong giàu sang của mình.
Jesse
Livermore là ai?
Jessie Livermore sinh ra ở thị trấn South
Acton, tiểu bang Massachusetts vào năm 1877. Là con trai của một chủ nông trại,
ông đã bỏ học sớm từ khi mới lên 15, và chuyển đến Boston nơi ông trở thành
nhân viên quèn của công ty Chứng khoán Paine Webber. Công việc này đòi hỏi ông
phải cập nhật các thông tin về giá của cổ phiếu, trái phiếu và các loại hàng
hóa trên bảng lớn bằng phấn.
Trong quá trình làm việc của mình, Livermore ghi nhận được sự biến động của
giá cả, ông cũng đã nhận xét được rằng giá cả thường thay đổi theo chiều hướng
có thể đoán được. Ông đã sớm kết luận
rằng có thể chiến thắng được thị trường, và rằng ông có thể kiếm được một số tiền
lớn.
Tuy nhiên, tại thời điểm này Livermore không
có đủ số tiền cần thiết để tiến hành kinh doanh chứng khoán cho bản thân, do vậy
ông đã giải khuây bằng cách đến các nơi tổ chức cá cược, nơi ông có thể thực hiện
việc kiếm tiền bằng cách đoán các xu hướng tăng giảm của thị trường chứng khoán
và hàng hóa theo chọn lựa của mình.
Khi mới chỉ 15 tuổi, ông đã kiếm được hơn
$1000 – số tiền này có thể được cân nhắc là khá lớn vào thời điểm hiện nay.
Những nơi tổ chức cá cược này chỉ có hình thức
khác hơn các sòng bài đôi chút. Sau khi nhiều lần bỏ ngoài tai các lời khuyến
cáo cũng như ngăn cấm của người phụ trách trực tiếp ở công ty Paine Webber,
Livermore đã bị sa thải.
Con bạc
trẻ liều lĩnh đã chính thức trở thành nhà kinh doanh toàn thời gian sau khi rời
bỏ Paine Webber, nhưng cũng sau thành công này, ông đã bị các nơi tổ chức các
cược ở Boston cấm cửa. Ông chuyển đến tham gia tại các tổ chức cá
cược khác tại vùng Trung Tây và vùng bờ biển phía Đông nước Mỹ, những nơi mà
ông đã kiếm thêm được khoảng 50 ngàn Mỹ kim. Ông đã phải sử dụng phương kế cải
trang và sử dụng các tên giả để đánh lừa và qua mặt sự ngăn cấm của các tổ chức
cá cược này. Khi mới vào tuổi 20, Jesse Livermore chuyển đến New York.
Tại
New York, Livermore đã khởi đầu sự nghiệp của ông mà hiện được nhìn nhận như một
nhà kinh doanh vĩ đại nhất của mọi thời đại.
Vào năm 1906 ông nhận được một lời mách nước rằng nên đầu tư bán
khống cổ phiếu của Union Pacific, và ông đã thực hiện một thương vụ khá lớn. Cổ
phiếu của Union tăng giá, và Livermore đã thực sự gặp phải rắc rối.
May mắn thay, trận động đất ở San Francisco đã
khiến cho cổ phiếu Union Pacific mất giá thảm hại, và đem lại cho Livermore khoản
lợi nhuận 250.000 đô la Mỹ. Sự kiện này cũng đem lại cho ông một bài học rõ ràng về sự nguy hiểm của việc
nghe theo các lời mách nước một cách mù quáng.
Năm 1907, ông
có tiếng như là “kẻ cướp ở thị trường con gấu”, chuyên thực hiện giao dịch bán
khống với khối lượng cực lớn. Được tin rằng công ty hùng mạnh J.P. Morgan
đã gửi một nhà thương thuyết trung gian đến gặp Livermore để yêu cầu ông hạn chế
bớt các hoạt động giao dịch của mình.
W.D. Gann, trong bài viết 45 năm của Wall
Street đã mô tả Livermore như là “một trong những nhà kinh doanh ngoạn mục
nhất của thời đấy”. Gann nhìn nhận rằng Livermore là một người trọng danh dự, người mà “được tin tưởng sẽ hoàn
trả đầy đủ các khoản nợ ngay cả khi ông vừa được phóng thích trong phiên tòa
tuyên bố phá sản”.
Thực tế, Livermore và rất nhiều nhà kinh doanh
cũng như đầu tư khác, bao gồm cả Gann, đã từng bị mất tiền khi công ty chứng
khoán Murray Mitchell thất bại năm 1913. Trong từ ngữ của Gann “Vào năm 1917
khi Livermore trở lại và tạo dựng sự phát đạt, ông ta không chỉ trả lại phần tiền
tương xứng mà tôi đã mất qua vụ phá sản của Mitchell, mà còn trả lại cho mọi người
khác”. Gann nói thêm, “Làm được điều này quả là danh dự, và do bởi danh dự và sự
trung thực của Livermore, năm 1934 khi ông ta phá sản, tôi đã giúp đỡ ông ấy và
kêu gọi những người khác đóng góp và hỗ trợ ông ta. Livermore đã trở lại và lại
kiếm được tiền”.
Sự chỉ
trích duy nhất của Gann đối với Livermore là ông ta chỉ biết cách kiếm tiền –
mà không biết cách giữ tiền. Trong từ ngữ của Gann “Ông ta có sự tham lam và động lực quyền hành, và khi ông ta có số vốn
rất lớn, ông ta không thể kinh doanh một cách cẩn trọng. Ông ấy đã cố gắng làm
cho thị trường chuyển động theo cách của ông thay vì chờ đợi đến khi thị trường
thực sự sẵn sàng để chuyển biến theo xu thế tự nhiên”.
Jessie
Livermore hẹn hò các quý cô danh giá và nổi tiếng
Sự thành công của Livermore đã cho phép ông hưởng
thụ một lối sống mà rất nhiều người phải mơ ước. Nhà đầu cơ có vẻ ngoài cao ráo
gầy gò tóc hoe vàng đã mua cho mình một chiếc du thuyền dài khoảng 60 mét, đặt
tên là Anita (có thời giá hiện nay khoảng 60 triệu Mỹ kim). Ông ta hẹn hò các
quý cô danh giá và nổi tiếng, bao gồm nữ diễn viên Lillian Russell. Thành tích kinh doanh chói lọi của ông sớm
được nổi tiếng, và mọi người thường ví von một ai đó là “giàu như Jessie
Livermore” khi nói về sự giàu có.
Trong thế chiến I, Livermore đoán trước được rằng
cà phê sẽ thực sự tăng giá mạnh, và nhanh chóng thiết lập vị thế kinh doanh của
mình rộng khắp. Lợi nhuận thu được lên đến nhiều triệu Mỹ kim, tuy nhiên hợp đồng
cà phê đã bị làm cho mất hiệu lực. Chính quyền tin rằng ông đã đầu cơ trục lợi
trong thời chiến. Điều này dẫn đến sự phá sản lần thứ ba của Livermore.
Các lời
buộc tội bao gồm:
- Sử dụng thông tin nội gián;
- Che đậy vị thế kinh doanh;
- Lũng đoạn thị trường cổ phiếu; và/ hoặc
- Cố tình lừa dối, hoặc giả tạo thông tin công
bố công cộng.
Livermore
trở nên nổi tiếng bởi chiến lược của ông ta là chờ đợi cho đến khi cổ phiếu mà
ông ta đã mua tăng giá đến một mức mà ông ta có thể kiếm được một khoản lợi nhuận
danh nghĩa đáng kể, và sau đó thuyết phục phóng viên của tờ New
York Times, hoặc các tờ báo có ảnh hưởng khác, rằng loại cổ phiếu này là thực sự
đáng mua. Livermore sau đó bán tống hết khoản đầu tư chứng khoán của mình, vào
thị trường đang điên cuồng tranh mua được tạo ra bởi những bài viết của các
phóng viên.
Tại đỉnh
cao của mình, ông ta sở hữu những khối tài sản khổng lồ ở nhiều quốc gia, bao gồm
nhiều bất động sản, những chiếc xe Roll Royce sang trọng, những chiếc du thuyền
lộng lẫy, và ông ta cũng nổi tiếng vì những bữa tiệc lãng phí hoang toàng.
Ông ta cũng duy trì một văn phòng bí mật ở đường
số 5 nổi tiếng (The Fifth Avenue). Tại văn phòng này Livermore đã điều hành các
hoạt động môi giới chứng khoán quy mô của mình, với rất nhiều đường điện thoại
và các đường điện tín riêng. Văn phòng này được trang bị một bảng hiển thị chứng
khoán loại lớn, cập nhật bởi các nhân viên kế toán của ông. Ông ta cũng tuyển dụng
một nhóm các nhà phân tích thị trường chứng khoán và hàng hóa. Mục đích duy nhất
của văn phòng này là nhằm thuận tiện phục vụ các hoạt động kinh doanh và đầu tư
của Livermore.
Năm 1933, Livermore suy sụp nặng nề bởi sự suy
thoái của nền kinh tế. Sau một trận rượu say sưa kéo dài 26 tiếng đồng hồ, ông
ta đến đồn cảnh sát và nói với các viên cảnh sát ở đây rằng mình đã mất trí nhớ.
Do không thể tích lũy tiền bạc với tốc độ mà
ông ta đã từng làm, Livermore quyết định bán bí mật kinh doanh của mình thông
qua hình thức một cuốn sách. “Kinh doanh Chứng khoán” (How to Trade Stocks) được
xuất bản năm 1940 dưới hai phiên bản – phiên bản bọc da, và phiên bản “của công
chúng” (any man’s edition). Cuốn sách thất bại trong việc chiếm được cảm tình
và lý trí kinh doanh của công chúng.
Hai năm sau đó, Jesse Livermore sau khi uống
hai ly rượu tại khách sạn Sherry-Netherland ở Manhattan, ông đã viết lá thư dài
8 trang cho người vợ thứ ba của mình, trong đó có câu “cuộc đời anh là một sự sai lầm”.
Người
đàn ông thực sự nổi danh được biết đến như là Con bạc trẻ liều lĩnh, Con gấu vĩ
đại, và Ông vua Bông. Sau đó đã bước vào phòng gửi nón của khách sạn,
ngồi vào một chiếc ghế, và tự bắn vào đầu của mình. Cuộc đời của một người được
thừa nhận nhận như là nhà kinh doanh vĩ đại nhất mọi thời đại đã kết thúc.
Jesse Livermore, nhà kinh doanh siêu hạng, người đã kiếm được rất nhiều tiền, để
lại một tài sản trị giá ít hơn 10 ngàn Mỹ kim.
Tờ New York Times đã tiễn biệt Jesse Livermore
với bài viết:
"Những điều gì tốt đẹp ông đã làm, những
thiệt hại gì ông đã gây ra, những điều gì ý nghĩa trong cuộc sống của ông và những
người khác – những điều này nên dành cho các nhà viết tiểu thuyết… Đam mê của
ông đã giúp ông cất cánh… Ông đã sống trong thời kỳ mà mọi sự suy đoán về những
việc ông đã làm cũng giống như việc những đứa bé trộm cắp những đồng xu lẻ… Ông không để lại đám mây hào quang phía sau
sự ra đi của ông, cũng không để lại chướng khí bất hạnh cho con người mà ông đã
tạo ra…Cái chết của ông là dấu chấm hết cho kỷ nguyên này".
(Theo
Australia Technical Analysts’ Association Journal)
Chúc Anh Chị và gia đình cuối tuần nhiều niềm vui, hạnh phúc!
Dương Trọng Vinh - SSI.
___________
P/s: Đăng ký nhận bản tin mới của Vinh, cũng như của SSI. Liên hệ Vinh qua số điện thoại 0975.271.089 hoặc email vinhdt@ssi.com.vn
BÌNH LUẬN