NHIỀU ĐỘC GIẢ HỎI LÃI SUẤT ÂM CỦA THỤY SĨ VÀ ÂU CHÂU CŨNG NHƯ TẠI VN MỚI ĐÂY KHI NGÂN HÀNG NHÀ NƯỚC VN CÓ THỂ HẠ LÃI SUẤT ÂM KÝ THÁC BẰNG ĐỒNG USD.

NHIỀU ĐỘC GIẢ HỎI LÃI SUẤT ÂM CỦA THỤY SĨ VÀ ÂU CHÂU CŨNG NHƯ TẠI VN MỚI ĐÂY KHI NGÂN HÀNG NHÀ NƯỚC VN CÓ THỂ HẠ LÃI SUẤT ÂM KÝ THÁC BẰNG ĐỒNG USD.

Ở đât tôi trả lời, và cũng đã phân tích nhiều lần rồi. Tôi phân tích lại, đầu tiên đối với VN họ làm gì quyết định gì đó là chuyện nội bộ của VN, và tôi cũng chả có thẩm quyền gì để tư vấn cho ai cả. Bởi lẽ nếu ai đã tích trữ và tự kiếm ra tài sản lớn thì tự hiểu phải làm gì để bảo vệ tài sản của mình sao cho có lợi nhất, nên không cần phải ai giải thích cả.

Lý do, tại VN, người ta hay chơi chữ "Kiểu nói một đằng nhưng lại làm một nẻo không phải là điều gây tác động tích cực lên thị trường" (Style says one thing but doing another is not something positive impact on the market), nên chả ai tin họ, dù họ có nói thật đi chăng nữa.

Tuy nhiên, về khí cụ đầu tư lãi suất âm của Thụy Sĩ, thì tôi giải thích ngắn gọn như sau: Ta nên nhớ ngày 15/09/2015, Ngân hàng trung ương Thụy Sĩ (SNB) đã chính thức từ bỏ tỷ giá tối thiểu là 1,20 Franc Thụy Sĩ (CHF), đổi ra 1 EUR, vì đồng EUR giảm giá quá sâu đã tác động vào đồng Franc Thụy Sĩ (CHF) tăng giá quá cao, và đồng EUR cũng làm giảm giá trị so với đồng USD.

Kể từ giai đoạn năm 2002 - 2007. Đồng USD của Mỹ giảm mạnh đến 40% so với đồng EUR, đó là do các khoản nợ chính phủ theo phần trăm GDP của Mỹ tăng lên 60%. Tuy nhiên, tính trong năm 2002, thì 1 EUR chỉ có giá trị là 0,87 USD, nhưng đến năm 2007 thì 1 EUR có giá trị 1,44 USD.

Hiện nay 1 EUR = 1,10 USD, và 1 EUR tương ứng 1,08 CHF. Kể từ tháng 08/2011, thì 1 USD chỉ đổi được 0,77 CHF. Tuy nhiên, trong quá khứ trong năm 2001 thì 1 USD có giá trị 1,63 CHF, bây giờ thì ngược lại 1 USD chỉ có giá trị bằng 0,99 CHF cũng không thay đổi nhiều so với tháng 09/2015, mặc dù đồng USD hiện nay đã tăng giá tương đối so với đồng EUR, CHF. Từ kết quả trên ta thấy rõ ràng đồng CHF của Thụy Sĩ đã tự tăng giá qua cao so với kích thước quy mô nền kinh tế của Thụy Sĩ, khi mà đồng EUR đã giảm đi giá trị của nó, thực chất là đồng EUR vẫn còn định giá cao so với đồng USD so với kích thước kinh tế và nhiều tài sản đầu tư khác thì đồng EUR quá rủi ro và yếu kém về nhiều mặt so với đồng USD của Mỹ, như sản lượng trái phiếu kho bạc của ECB phát hành kém Mỹ đến 2 cấp, cũng như mức nợ hộ gia đình trên thu nhập, và nợ hộ gia đình trên GDP của khu vực đồng EUR là quá cao.

Đối với Thụy Sĩ có số dân 8,2 triệu người (Theo Eurostat thống kê năm 2014), tính đến cuối tháng 12/2014, Thụy Sĩ lại sở hữu khối dự trữ lên đến 545,4 tỷ USD, chỉ xếp sau TQ, Nhật Bản, Saudi Arabia, và đứng trước cả Nga. Hiện nay dự trữ ngoại hối của Thụy Sĩ có lẽ ghi bằng đồng Franc Thụy Sĩ (CHF) thì lên đến máp mé 596 tỷ CHF.

Nói chung, về nghiệp vụ đầu tư, ta thấy khi khối kinh tế các nước khu vực đồng Euro bị lâm nạn khủng hoảng nợ nần năm 2010 làm đồng EUR giảm giảm giá so với đồng USD, CHF, đó là bởi vì giới đầu tư bán tháo các tài sản niêm yết bằng đồng EUR, kể cả hình thức bán tháo trái phiếu do ECB phát hành bị đánh giá ở cấp BB+ để mua đồng Franc Thụy Sĩ (CHF), hoặc hình thức trái phiếu được đánh giá ở cấp AAA, có giá trị ít rủi ro hơn nhiều do các tài sản do ECB phát hành, điều này khiến đồng CHF lên giá quá mạnh một cách thô bạo.

Nói chung, trong kinh tế, việc đồng tiền lên giá là điều mà bất cứ nền kinh tế nào cũng mong ước, nhất là những nước nợ nần nhiều, nhưng với Thụy Sĩ một quốc gia nhỏ bé sống nhờ xuất khẩu, và "xuất khẩu dịch vụ tài chính" như Thụy Sĩ bị thiệt hại nặng. Vì các nước trong khu vực đồng EUR tiếp tục bị khủng hoảng khó khăn về kinh tế thì đồng CHF Thụy Sĩ lại càng là nơi trú ẩn an toàn của giới đầu tư, điều này khiến Thụy Sĩ phải tốn rất nhiều chi phí để giữ giá đồng CHF dưới mức trần quy định trước đó. Việc này khiến Thụy Sĩ buộc phải quyết định khó hiểu đó thực tế là một cách bứt neo để thả nổi đồng CHF và không còn neo giá vào đồng EUR nữa, vì rất tốn kém chi phí mà còn gây cản trở sản xuất và xuất khẩu của Thụy Sĩ.

Bây giờ nếu nhà đầu tư nào mà nếu cho Thụy Sĩ vay để kiếm lời thì không còn được nhận số tiền nguyên vẹn nữa mà cứ trừ đi lãi âm đó mà tính ra, tức là còn phải trả chi phí để Thụy Sĩ giữ tiền hộ. Thực chất đó là chỉ về lý thuyết, nhưng nếu các trương chủ ký thác tiền gửi bằng đồng USD vẫn nhận lãi dương. Bởi Thụy Sĩ là thiên đường ngân hàng nhận tiền ký thác và cho vay kiếm lời ở giũa, quốc gia giàu có trung lập tại Âu châu này có đến 338 ngân hàng các loại thì có 148 là của nước ngoài (theo thống kê của Morgan Stanley), trong đó có tên tuổi nổi danh Crédit Suisse, UBS,...

Thực tế, triong quá khứ, lãi suất huy động ở Thụy Sĩ từng đạt mức cao 3,50% vào tháng 06/2000. Nói chung lãi suất này được quyết định và thi hành thực hiện bởi Ngân hàng quốc gia Thụy Sĩ, tức SNB. Lãi suất chính thức là ba tháng niêm yết bằng đồng Franc Thụy Sĩ (CHF), neo vào lãi suất liên ngân hàng LIBOR.

Về tỷ giá liên ngân hàng tại Thụy Sĩ giảm đến -0,77% vào ngày 25/12/2015, tỷ giá liên ngân của Thụy Sĩ là tỷ lệ lãi được tính vào các khoản vay ngắn hạn được thực hiện giữa các ngân hàng trong kỳ hạn ngắn 3 tháng. Lãi suất cho vay thì tùy, nhưng tất nhiên là phải dương.

Bởi vì trong khu vực đồng Euro, lãi suất cho vay của ngân hàng là tỷ lệ trung bình của lãi được tính vào các khoản vay của các ngân hàng thương mại cho các cá nhân và các công ty tư nhân, hộ gia đình vay, nó được quyết bởi từng nước thành viên, tức những ngân hàng trung ương của mỗi nước, nói trung tính trung bình cộng gộp lại của khối kinh tế khu vực đồng khu vực đồng Euro là 2,76%. Thí dụ như Đức cho vay được quyết định bởi Deutsche Bundesbank ấn định mức vay là 2,64%, Pháp là 1,82%, Luxembourg là 1,53%,...

Trong khu vực đồng Euro, lãi suất trên cơ sở huy động, hay tỷ lệ lãi suất chuẩn được thiết lập bởi Hội đồng quản trị của các thành viên trong Ngân hàng Trung ương châu Âu (ECB). Hiên nay lãi suất trên cơ sở huy động sẽ được giảm 10 điểm cơ bản xuống mức âm -0.30%, và đã áp dụng từ ngày 09/122015. Thực tế, lãi suất tái cấp vốn này sẽ vẫn không đổi ở mức tương ứng lần lượt là 0,05% và 0,30%. Tuy giảm cơ sở tiền gửi của 10 điểm cơ bán xuống còn -0,3%, đổi lại ECB mở rộng chương trình mua tài sản 60 tỷ EUR mỗi tháng cho đến ít nhất là tháng 03/2017, nhằm giúp các doanh nghiệp có được những ưu đãi mở rộng kinh doanh để tạo ra việc làm tăng thu nhập cho dân chúng thì dù lãi suất có âm thì cũng "đáng đồng tiền bát gạo" mà chẳng ai phản đối.

Nhìn đồ thị tỷ giá USD / CHF kể từ 15/09/2015, Ngân hàng trung ương Thụy Sĩ (SNB) đã chính thức từ bỏ tỷ giá tối thiểu là 1,20 Franc Thụy Sĩ (CHF), đổi ra 1 EUR, nếu tính ra tỷ giá đồng USD so với CHF Thụy Sĩ thì giới ký thác tiền gửi vẫn không hề nao lúng khi giao tiền cho Thụy Sĩ cất giữ mà không sợ mất vốn, vì vẫn có thể có lời vì đồng CHF hoàn toàn không bị giảm giá so với đồng USD. Vì thực chất trong suốt 1 năm qua đồng CHF chỉ giảm giá so với đồng USD chỉ ở mức 0,34%. Thụy Sĩ cũng chả dám liều lĩnh thả nổi mạnh đồng bạc của họ bởi lẽ phí tổn phải trả cho thân chủ ký thác quy đổi ra đồng USD sẽ khiến nhiều ngân hàng Thụy Sĩ lỗ nặng vì các khoản cho vay hay ký thác dài hạn còn đang bị kẹt.

Nói chung, đây là nghiệp vụ đầu tư có lẽ thân chủ trước khi đặt tiền cho người khác giữ hộ phải tư vấn các ngân hàng đầu tư trước để tính ra lời lỗ, tất nhiên sẽ không có Morgan Stanley (MS: NYSE) tư vấn.

Phương Thơ, Morgan Stanley (NYSE: MS)