NỚI BIÊN ĐỘ TỶ GIÁ USD/VND VÀ CÁI TAM GIÁC TỬ THẦN USD/CNY, USD/VND, CNY/VND MÀ VIỆT NAM TRẢ GIÁ ĐẮT

(*) Biểu đồ biến dạng tỷ giá CNY / VND cho thấy, khi VN và TQ dìm đồng bạc xuống thấp, nếu quan sát tỷ giá USD / VND thì mũi tên chếch lên trời mà hình vẽ tỷ giá USD / VND mà tôi đã hay phân tích. Tỷ giá CNY / VND chốt phiên giao dịch ngày 21/12/2015 cho thấy 1 CNY đổi ra 3.476,80 VND.
NỚI BIÊN ĐỘ TỶ GIÁ USD/VND VÀ CÁI TAM GIÁC TỬ THẦN USD/CNY, USD/VND, CNY/VND MÀ VIỆT NAM TRẢ GIÁ ĐẮT
Ta nhắc lại chuyện bi hài là trong tháng 08/2015, khi liên tiếp
trong ba hôm từ ngày 11, 12 và 13/8/2015, Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc (PBOC)
phá giá đồng bạc Chinese Yuan Renminbi (RMB, CNY) tới 4,6%, điều đó nôm na là
khi TQ bán hàng 1 cái điện thoại giá 100 bạc thì nay họ bán với giá còn 95,4
bạc và VN cũng hạ tỷ giá để bán ngần ấy giá của TQ. Tuy nhiên khi phá giá đồng
RMB như vậy, thì hàng hóa TQ phải mất một thời gian đáng kể thì mới thay thế
được các hợp đồng đã ký, mà chắc gì khi phá giá đồng bạc là lấy hết được thị
trường của VN hay nước khác. Khi thị trường đã không tín nhiệm hàng hóa nước
nào đó cho dù có phá giá đồng bạc thêm 10 - 20% cũng vậy, mà trái lại phí tổn
đồng lương của nhân công còn bị cắt hạ bấy nhiêu mà còn bị nước khác kiện ra
tòa của WTO hay các tổ chức thương mại khác.
Hiện nay, dự trữ ngoại hối của TQ đã giảm còn 3.430 tỷ USD trong
tháng 11/2015, so với mức 3.994 tỷ USD vào tháng 06/2014, thì rất khó nói là TQ
sẽ giữ được tỷ giá có kiểm soát của họ, và đồng CNY của TQ sẽ còn hạ giá trị
nữa khi TQ chính thức vào trong giỏ tiền Quyền rút vốn đặc biệt (SDRs) vào
tháng 10/2016, xem ở đây:
Tuy nó chỉ mang tính biểu tượng, thực tế nó không là một ngoại tệ nhằm giao
dịch mua bán hàng hóa mà rổ tiền SDR chỉ là loại tiền đặc biệt và chỉ sử dụng
giỏ tiền Quyền rút vốn đặc biệt (SDRs) khi kinh tế các nước trong SDR gặp bất
ổn, thì họ được hoán đổi với các ngoại tệ khác để bơm thanh khoản khi các quốc
gia đó thiếu thanh khoản mà thôi.
Tuy nhiên, nó cũng gợi ý sự nới lỏng tiền tệ của TQ thay vì dùng
biện pháp cố hữu của TQ neo vào tỷ giá đồng USD theo biên độ "có kiểm
soát". Nôm na có nghĩa là Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc (PBOC) họ giữ giá
trị đồng RMB trong một biên độ giao dịch 2% theo "tỷ giá tham chiếu"
(reference rate). Thực chất PBOC cho phép đồng RMB tăng hay giảm không quá 2%
trên giá trị thiết lập của một rổ tiền tệ chủ yếu là rổ tiền của đồng USD qua
chỉ số USDX gồm các đồng bạc EUR, JPY, GBP, CAD, CHF và SEK. Ta nên nhớ từ
tháng 08/2015 đến tháng 10/2015, PBOC cắt hạ lãi suất hai lần khi đưa lãi suất
về mức thấp kỷ lục nhất của họ là 4,35%, khi xuất khẩu bất ngờ giảm 8% trong
tháng 07/2015, cũng là mức thấp nhất trong 6 năm qua thì ở VN chỉ "điều
chỉnh tỷ giá" thay vì cắt hạ lãi suất.
Qua biện pháp tung đòn chống đỡ bằng hành chính bằng cách điều
chỉnh tỷ giá USD / VND như là giải pháp quen thuộc khi Ngân hàng Nhà nước VN
tung ra các giải pháp nới rộng biên độ tỷ giá từ +/-1% lên +/-2% để đối phó
việc TQ phá giá đồng RMB. Trong quá khứ vào năm 2008, khi cuộc khủng hoảng tài
chính nổ ra tại Mỹ và nhân rộng ra khối EU và các nước khác, Ngân hàng Nhà nước
cũng phản ứng nhanh, liên tục nới và nới rộng biên độ tỷ giá, từ +/-0,75% lần
lượt lên tới +/-5%. Về lý thuyết việc nới rộng biên độ +/-1% lên +/-2%,...nó
chưa thật sự là phá giá đồng bạc VND mà người ta hay lầm lẫn là phá giá, và nó
có thể trở lại biên độ cũ khi cần thiết.
Nhưng điều khôi hài là khi nới biên độ ra rồi thì đồng bạc VND
nếu không quay trở lại "cái biên cũ đã vạch sẵn" thì ta xem như đồng
bạc VND chính thức phá giá. Và lần sau hễ thị trường cứ nghe VN nới biên độ +/-
bao nhiêu phần trăm thì họ đoán đồng bạc VND sẽ bị phá giá bấy nhiêu phần trăm.
Thật bi hài và trớ trêu, đồng bạc VND bị kẹt giữa hai đồng bạc
RMB và USD, nhưng VN lại đi vay nợ bằng yết giá bằng đồng USD khi tiền Mỹ còn
rẻ và lãi suất hạ giảm, bây giờ đồng USD tăng giá và lãi suất cũng tăng thì các
khoản vay nợ của nhà nước và các doanh nghiệp quốc doanh do nhà nước bảo lãnh
thì các khoản nợ niêm yết giá bằng đồng USD sẽ trở lên đắt đỏ hơn trước. Điều
đó có nghĩa là nếu đồng bạc VND và đồng RMB của TQ tranh hùng hạ thấp giá trị
đồng bạc xuống thấp, tức là tỷ giá đồng RMB/VND chũi mũi tên xuống đất để
dành nhau thị phần xuất khẩu thì đồng USD hướng mũi tên lên trời thì VN bị chết
kẹt vì đồng nội tệ VND mất giá, các khoản nợ bằng đồng USD tăng lên, mà xuất
khẩu trước mắt cũng chả bù chi phí đi vay và trả lãi đắt gấp bội lần cho cái
giá thiếu kinh nghiệm khi phân tích tỷ giá mà không chú ý cái tam giác tử thần
USD/CNY, USD/VND, CNY/VND mà TQ giăng ra.
Phương
Thơ, Morgan Stanley (NYSE: MS)
BÌNH LUẬN