Header Ads

VIETTEL POST (VTP): Từ anh bưu tá thành dân công nghệ

Tổng công ty Bưu Chính Viettel (VTP)

Tổng công ty Bưu Chính Viettel (VTP) mới đây đã công bố tham vọng bước chân vào hai lĩnh vực đang phát triển nóng ở Việt Nam bao gồm thương mại điện tử và gọi xe công nghệ. Ứng dụng gọi xe Mygo cho của VTP hiện nay đã có thể tải về từ Google Plays và Apple store còn trang thương mại điện tử mang tên Vỏ Sò đã có thể truy cập tại www.voso.vn


THƯƠNG MẠI ĐIỆN TỬ: CÒN ĐỦ CHỖ CHO NGƯỜI MỚI?

Thương mại điện tử (TMĐT) ở Việt Nam tăng trưởng nhanh nhất khu vực Đông Nam Á. Theo báo cáo của Google-Temasek năm 2018 thì TMĐT Việt Nam đạt tốc độ tăng trưởng kép 35% trong giai đoạn 2015-18 và có giá trị 2.8 tỉ USD (chỉ tính giá trị của kênh Doanh nghiệp tới người tiêu dùng-B2C). Thị trường được dự báo tiếp tục bùng nổ trong giai đoạn 2018-25, với tốc độ tăng trưởng kép 27% nhờ sự phổ biến của internet và điện thoại thông minh cùng với thế hệ người tiêu dùng mới am hiểu công nghệ hơn. Thế hệ Millennials (thế hệ Y) sẽ là động lực thúc đẩy cho sự phát triển nhanh chóng của TMĐT ở Việt Nam với thói quen dành thời gian mua sắm trên mạng hơn là đến các cửa hàng vật lý. 

Phương thức bán hàng Người tiêu dùng tới người tiêu dùng (C2C) hay trên mạng xã hội ngày càng phổ biến. Phương thức này có ưu điểm trong việc giúp người mua và người bán tương tác trao đổi trực tiếp với nhau để chia sẻ thông tin, hình ảnh, đánh giá và các lời khuyên về sản phẩm nhờ những tính năng đặc biệt của mạng xã hội như Facebook, Instagram hay Zalo. 

Cuộc chơi TMĐT đang được định hình bởi 4 tên tuổi lớn, đa số sử dụng mô hình kết hợp (B2C/C2C). Lazada và Shopee là 2 thương hiệu quốc tế trong lúc đó các thương hiệu còn lại là Tiki và Sendo được sáng lập bởi các tổ chức trong nước. Quý 1 năm 2018, Lazada là sàn TMĐT dẫn đầu thị trường xét trên cả phương diện số lượng truy cập website lẫn số lượng view trên Facebook. Tuy nhiên chỉ một năm sau, Shopee và Tiki đã vươn lên vị trí xếp hạng số 1 và 2 về lượng truy cập website, trong lúc đó Sendo xếp hạng thứ 4 nhờ vào sự phát triển liên tục của mình. Trong số các trang TMĐT, Shopee là đơn vị duy nhất áp dụng mô hình Người tiêu dùng đến người tiêu dùng (C2C), trong khi các sàn còn lại đều áp dụng mô hình B2C hoặc hỗn hợp B2C/C2C. Tiki đã chuyển đổi mô hình từ Doanh nghiệp tới khách hàng (B2C) sang Doanh nghiệp tới doanh nghiệp tới người tiêu dùng (B2B2C) vào tháng 3 năm 2017.

TMĐT Việt Nam vẫn đang trong cuộc đua “đốt tiền”. Ngành TMĐT Việt Nam vẫn còn rất non trẻ nên các doanh nghiệp phải đầu tư rất nhiều vào quảng cáo, hạ tầng kho bãi, nguồn nhân lực… nhằm định vị tên tuổi của mình trên thị trường. Một trường hợp cụ thể minh chứng cho sự cạnh tranh gay gắt giữa các sàn TMĐT là cuộc chạy đua khuyến mãi khởi nguồn từ chương trình bán hàng giảm giá lớn tới 95% của Lazada vào 9/5/2018 nhân dịp kỷ niệm 6 năm thành lập sàn này với thông điệp “Đại tiệc giảm giá mừng sinh nhật” thì ngay lập tức Shopee tung ra chương trình giảm giá cạnh tranh với thông điệp “Cần gì sinh nhật, deal vẫn sốc, giá vẫn bốc”. Adayroi nhanh chóng tham gia cuộc đua cùng chương trình giảm giá, miễn phí vận chuyển với thông điệp “Chúc mừng sinh nhật bạn hàng xóm” và Tiki thậm chí còn làm hẳn một video quảng cáo (TVC) cho chương trình giảm giá của mình nhằm đáp trả các sàn còn lại với tựa đề “Ưu đãi vô hạn – còn vui hơn cả sinh nhật”. 

Như một hệ quả, cả ba ông lớn TMĐT vẫn đều đặn báo lỗ hàng năm. Tổng giá trị lỗ lũy kế của Lazada, Shopee và Tiki trong giai đoạn 2015-18 là 9.400 tỷ đồng. Điều này tạo nên rào cản rất lớn cho những người chơi mới muốn gia nhập thị trường nhiều tiềm năng nhưng đầy khốc liệt này. Chúng tôi ước tính một doanh nghiệp sẽ phải chịu khoản lỗ khoảng 142 tỷ đồng mỗi năm nếu muốn giành được 1% thị phần từ các đối thủ hiện hữu ở Việt Nam. 

Thứ nhất, VTP có lợi thế cạnh tranh từ mạng lưới chuyển phát toàn quốc mà doanh nghiệp này đã đầu tư rất mạnh vào cả công nghệ lẫn hệ thống logistic. VTP là đơn vị chuyển phát đứng thứ hai tại Việt Nam với hệ thống logistic rộng khắp bao gồm 8.300 điểm nhận, chuyển hàng (bao gồm bưu cục), 500 xe tải và mạng lưới trung tâm chia chọn cùng với 6 bưu cục trung tâm, 85 bưu cục cấp tỉnh. Hệ thống logistics của VTP lớn hơn rất nhiều so với các startup như Giaohangnhanh (GHN express) hoặc Giaohangtietkiem mới có khoảng 300 bưu cục vào cuối 2018. Thêm vào đó, VTP cũng đã tích hợp những công nghệ mới nhất vào hệ thống của mình để rút ngắn thời gian chuyển phát đồng thời tạo ra sự thuận tiện cho khách hàng. Hệ thống chia chọn tự động đã được áp dụng tại trung tâm phân phối Hà Nội giúp cắt giảm 80% thời gian xử lý đơn vận chuyển và cắt giảm 86% yêu cầu nhân lực so với hệ thống truyền thống. Công nghệ này sẽ được áp dụng cho toàn bộ hoạt động của VTP trong năm 2019 nhằm đảm bảo công ty sẽ có hệ thống chia chọn hiệu quả nhất trong ngành.

Thứ 2, VTP có thể mạnh trong việc tích hợp các dịch vụ khác trong hệ sinh thái Viettel. VTP thu hút người bán mở gian hàng trên nền tảng Vỏ sò với cơ hội giới thiệu sản phẩm tới tập khách hàng tiềm năng khổng lồ gồm 60 triệu khách hàng sẵn có của Viettel. Thêm vào đó, VTP có thể tích hợp ứng dụng ví điện tử Viettel Pay của Viettel Telecom vào trong nền tảng Vỏ Sò, cho phép khách hàng có thêm lựa chọn thanh toán điện tử hoặc thậm chí cung cấp khoản vay cho khách hàng bằng ứng dụng này.

Cuối cùng, VTP có thể nhận được sự tin tưởng của khách hàng nhờ vào sức mạnh thương hiệu. Vấn đề lớn nhất của một sàn TMĐT ở Việt Nam là sự thiếu tin tưởng của khách hàng. Đặc điểm này ngăn cản người dùng thực hiện các giao dịch trực tuyến do sự không chắc chắn về chất lượng hàng hóa, bí mật thông tin cá nhân và sai sót vận chuyển. Viettel là thương hiệu do Bộ Quốc Phòng Việt Nam sở hữu, là một trong số những thương hiệu quốc gia mạnh nhất và VTP đã kế thừa văn hóa cũng như giá trị cốt lõi của công ty mẹ vào hoạt động của mình, giúp công ty cung cấp dịch vụ có chất lượng cao hơn.

Mặc dù thị trường đã khá đông đúc, những thương hiệu mới vẫn còn dư địa phát triển, miễn là có thể vượt qua được những rào cản kể trên. Chúng tôi tin rằng VTP đã được trang bị đầy đủ hành trang để tham gia vào cuộc chiến này. 

GỌI XE CÔNG NGHỆ: THÁCH THỨC NGƯỜI KHỔNG LỒ

Grab đang thống trị thị trường trong bối cảnh cạnh tranh gia tăng. Thị trường ứng dụng gọi xe ở Việt Nam phát triển rất nhanh trong giai đoạn 2014-18 với tốc độ tăng trưởng kép ấn tượng 36%. Giá trị thị trường này ước tính đạt 500 triệu USD vào năm 2018 (chỉ tính vận chuyển hành khách và gọi đồ ăn) và ước tính sẽ đạt quy mô 2 tỷ USD vào năm 2025, tăng trưởng kép trong giai đoạn 2018-25 là 22%.

Grab trở thành ứng dụng thống trị thị trường, nắm thị phần khoảng 92% sau khi sát nhập với Uber năm 2018. Grab hiện tại cung cấp danh sách dịch vụ gọi xe đầy đủ gồm taxi, ô tô 4 chỗ, ô tô 7 chỗ, xe máy, vận chuyển hàng nhỏ và vận chuyển thực phẩm tại 36 tỉnh thành. Công ty này công bố doanh thu năm 2018 là 2.200 tỷ đồng cùng với khoản lỗ ròng 900 tỷ đồng. 

Mặc dù vậy, việc Uber rời Việt Nam mở ra cơ hội những startup khác tham gia vào thị trường. Go-Viet (ứng dụng của Go-Jek, đối thủ chính của Grab tại Indonesia) và Be (ứng dụng do tập đoàn BeGroup của Việt Nam phát triển) đã ngay lập tức nhảy vào cuộc đua lần lượt từ tháng 9 và tháng 12 năm 2018. Chỉ sau 4 tháng hoạt động, Go-Viet đã công bố khoản lỗ ròng 550 tỷ đồng cho năm tài chính 2018.

Các nhà phát triển ứng dụng gọi xe đang mở rộng hoạt động tới lĩnh vực dịch vụ tài chính online và thậm chí là chuyển phát nhanh. Go-Jek và Grab đã tích hợp các giải pháp thanh toán điện tử vào trong ứng dụng của mình với tên gọi là GoPay và GrabPay. Người dùng ưa chuộng tính năng này vì sự tiện dụng và và nhiều lợi ích nhờ các chương trình ưu đãi, giảm giá và thưởng. Trên tất cả, những doanh nghiệp này tuyên bố sẽ cung cấp nhiều dịch vụ tài chính online bao gồm chuyển tiền, cho vay cá nhân, các sản phẩm đầu tư và cả dịch vụ bảo hiểm. Grab thậm chí tuyên bố tham vọng lấn sân sang lĩnh vực chuyển phát nhanh truyền thống khi mới đây đã đầu tư vào một doanh nghiệp startup đang hoạt động ở Việt Nam là NinjaVan, đồng nghĩa với việc sẽ cạnh tranh trực tiếp với VTP. 

MYGO sẽ tham gia vào cuộc đua như thế nào?

Hiện tại lượng thông tin mà VTP công bố liên quan đến Mygo rất hạn chế, ngoại trừ thông báo tuyển lái xe cho dịch vụ này. Chúng tôi tin rằng Mygo sẽ có định hướng khác biệt so với các đối thủ còn lại.

Đầu tiên, Mygo sẽ trở thành một thách thức trong mảng chuyển phát nhanh. Như đã đề cập ở trên, kinh nghiệm và công nghệ của VTP trong lĩnh vực chuyển phát là vượt trội so với các đối thủ còn lại. Ví dụ, Grab và Go-Việt chưa cung cấp dịch vụ giao hàng thu tiền (COD) do thiếu tin tưởng giữa các chủ cửa hàng và lái xe, còn VTP đã có kinh nghiệm nhiều năm trong cung cấp dịch vụ này. Kế đến, VTP đã có sự tin tưởng của hơn 60 triệu khách hàng của Viettel Telecom. Đặc điểm này tạo ra vị thế khác biệt của VTP khi tiếp cận khách hàng. Cuối cùng, chúng tôi tin rằng Mygo sẽ tập trung vào mảng gọi xe hai bánh và sẽ chưa tập trung vào mảng gọi xe ô tô. Do đó, Mygo có thể sẽ chưa phải là mối đe dọa với Grab trong tương lại gần, thay vào tập trung khai thác khoảng trống trong chuỗi vận chuyển giao nhận và nhu cầu gọi xe ở những thành phố nhỏ hơn, nơi mà Grab chưa đẩy mạnh kinh doanh.

LIỆU VTP CÓ ĐƯỢC THỊ TRƯỜNG ĐỊNH GIÁ NHƯ LÀ MỘT CÔNG TY CÔNG NGHỆ?

Tham gia vào hai lĩnh vực mới là ứng dụng gọi xe và TMĐT chắc chắn sẽ đòi hỏi lượng đầu tư ban đầu rất lớn, qua đó ảnh hưởng đến bảng cân đối kế toán và kết quả kinh doanh của VTP. Hai mảng kinh doanh mới được kỳ vọng sẽ góp phần thúc đẩy tăng trưởng doanh thu của VTP trong tương lai gần nhưng tốc độ tăng trưởng lợi nhuận được dự báo sẽ sẽ chậm hơn do hệ quả của việc đầu tư lớn để giành thị phần. 

Chúng tôi thích VTP vì câu chuyện đầu tư trong sự bùng nổ của thương mại điện tử và thị trường gọi xe công nghệ của Việt Nam. Với việc vận hành Mygo và Vỏ Sò, VTP đã tự chuyển mình từ một doanh nghiệp chuyển phát truyền thống thành một doanh nghiệp vận tải hiện đại, với mảnh ghép mới là những lĩnh vực công nghệ nền tảng. Chúng tôi tin rằng kết quả của sự dịch chuyển này là mức định giá cao hơn của thị trường giành cho cổ phiếu VTP vì mức định giá của startup công nghệ luôn cao hơn so với các doanh nghiệp chuyển phát truyền thống. 

Thông tin chi tiết Anh/Chị vui lòng đọc báo cáo tại đây:

Không có nhận xét nào

Được tạo bởi Blogger.