Viettel Post tăng cường giá trị cho khách hàng và hoàn chỉnh hệ sinh thái và chuyển đổi thành một công ty công nghệ
- Chúng
tôi đã tham dự buổi gặp gỡ nhà đầu tư của Tổng CTCP Bưu chính Viettel
(VTP) tổ chức ngày 28/06/2019, với các nội dung chính là việc mở rộng của
công ty vào lĩnh vực dịch vụ gọi xe, giao hàng (gọi chung ride-hailing) và
thương mại điện tử và các kết quả bước đầu trong các lĩnh vực này.
- Công ty
cho biết ngày 01/07/2019 sẽ chính thức đưa ra 2 lĩnh vực mới để “tăng
cường giá trị cho khách hàng và hoàn chỉnh hệ sinh thái và chuyển đổi
thành một công ty công nghệ.”
- Tuy công
ty không chia sẻ chi tiết của chiến lược nhưng khẳng định sẽ giữ nguyên
mục tiêu lợi nhuận 5 năm trong khi các lĩnh vực kinh doanh mới không phát
sinh lỗ lớn.
- Chúng
tôi cho rằng các hoạt động kinh doanh mới của VTP và việc triển khai “tiền
viễn thông” (mobile-money) sắp tới của Viettel là một phần của chiến lược
đẩy mạnh mảng nội dung số của Viettel trong bối cảnh thị trường viễn thông
có thể bão hòa trong thời gian tới.
- Trong
quý 2/2019, hoạt động kinh doanh truyền thống của VTP tỏ ra sẽ vượt dự báo
cả năm với doanh thu sơ bộ tăng 66% so trong tháng 4 và 45% trong tháng 5
so với cùng kỳ năm ngoái.
- Tại mức
giá hiện tại, VTP hiện đang giao dịch tại mức P/E 2019 là 24,8 lần, theo
dự báo chúng tôi đưa ra trong báo
cáo ngày 15/01/2019.
Dịch vụ ride-hailing và thương mại điện
thử (e-commerce) sẽ giúp hoàn thiện hệ sinh thái công nghệ của VTP và Viettel. Tuy nhiên, dịch vụ ride-hailing dường
như là sẽ là chiến lược ưu tiên hàng đầu ở thời điểm hiện tại. Theo VTP, công
ty có kế hoạch chính thức triển khai 2 nền tảng mới vào ngày 01/07/2019. Nền tảng
đầu tiên là MyGO, ứng dụng di động cung cấp dịch vụ gọi xe (ride-hailing) (xe
máy và ôtô), giao hàng tức thời (dưới 2 giờ) và dịch vụ xe tải theo yêu cầu. Ứng
dụng này sẽ cạnh tranh với hàng loạt ứng dụng khác sẵn có hiện tại trên thị trường,
như Grab (gọi xe, giao hàng tức thời, giao đồ ăn và fintech), GoViet (gọi xe,
giao hàng tức thời, giao đồ ăn), Be (gọi xe), Ahamove (giao hàng tức thời và xe
tải theo yêu cầu) và Logivan (xe tải theo yêu cầu). Mảng kinh doanh thứ hai là Voso, nền
tảng e-commerce B2C2C (hoạt động trong cả mảng Doanh nghiệp bán cho người dùng
– B2C và người dùng bán người dùng – C2C) hiện đang tập trung vào hỗ trợ nông
dân bán hàng ở thời điểm hiện tại nhưng có khả năng mở rộng sau này (ví dụ như
e- commerce xuyên biên giới tương tự Fado). Trong 2 mảng kinh doanh này, VTP dường
như ban đầu sẽ tập trung nhiều hơn MyGO nhằm tận dụng thế mạnh trong ngành kinh
doanh giao nhận truyền thống và xây dựng cơ sở giao hàng tức thời cho nền tảng
e-commerce. Theo ban lãnh đạo công ty, 2 mảng kinh doanh này là một phần của
chiến lược dài hạn để chuyển đổi thành một công ty công nghệ và VTP hiện đang tạo
ra 1 siêu ứng dụng nhằm “gia tăng giá trị cho khách hàng và mở rộng hệ sinh
thái của công ty và Tập đoàn Viettel”. Theo VTP, các mảng kinh doanh mới này sẽ
không tác động đáng kể đến doanh thu thuần và lợi nhuận ròng trong ngắn hạn do
chính sách cước phí hiện tại của công ty (ví dụ, VTP gần như hoàn lại tất cả
doanh thu công ty nhận được cho tài xế/người bán hàng).
Theo quan điểm của chúng tôi, các diễn
biến kinh doanh mới của VTP chứng tỏ sự khác biệt của công ty so với các DNNN
truyền thống, chậm thay đổi tại Việt Nam, và là một diễn biến có thể hiểu được
trong bối cảnh có nhiều mối đe dọa cạnh tranh mà công ty đang đối mặt trong dài
hạn. Lấy ví dụ, trong tháng 4/2019, Grab đã công bố hợp tác với công ty giao nhận
Ninja Van, báo hiệu việc mở rộng sang mảng giao nhận liên tỉnh và e-commerce
trong tương lai. Sự chuyển dịch của các nhà bán hàng (merchants) từ Facebook
sang các nền tảng e-commerce chính thức như Shopee và Lazada là một rủi ro khác
trong dài hạn của VTP. Chúng tôi kỳ vọng MyGO sẽ giúp củng cố khả năng giao
hàng ở chặng cuối (last mile) và trải nghiệm khách hàng của VTP giúp công ty cạnh
tranh trực tiếp với các công ty giao nhận công nghệ như GHTK (được đầu tư bởi
SEA Group – NYSE:SE) và GHN (sở hữu bởi Scommerce), mở đường cho công ty thâm
nhập vào các lĩnh vực kinh doanh mới xuất hiện như giao nhận đồ ăn, bách hóa,
và dược phẩm cũng như hỗ trợ cho sự phát triển của nền tảng e-commerce Voso.
Ngoài ra, chúng tôi tin rằng các ý tưởng
kinh doanh mới của VTP là một phần trong chiến lược Chuyển đổi số của Tập đoàn
Viettel, trong đó Viettel đang tận dụng mảng dịch vụ viễn thông cốt lõi để mở rộng
sang các dịch vụ số như trụ cột tăng trưởng mới trong bối cảnh thị trường Viễn
thông sẽ sớm bão hòa tính theo lượng thuê bao. Theo Cục Viễn thông Việt Nam, tỷ
lệ phủ sóng băng thông di động tại Việt Nam đã đạt 95% tổng dân số vào năm
2018. Một mảng kinh doanh mới khác của Viettel Group là Viettel Pay, một dịch vụ
ngân hàng số cạnh tranh với các công ty fintech (công nghệ tài chính), với mục
tiêu đạt 26 triệu người dùng vào năm 2025, theo thông cáo báo chí của công ty.
Theo VTP, ứng dụng MyGO sẽ sử dụng Viettel Pay làm ví điện tử chính sau khi
chính thức triển khai.
Chúng tôi cho rằng khuôn khổ pháp lý sắp
tới cho hình thức “tiền viễn thông” (mobile money) sẽ là yếu tố thay đổi lớn
cho hệ sinh thái công nghệ tại Việt Nam. Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNN) cho
biết cơ quan này hiện đang phối bộ Bộ Thông tin và Truyền thông (TTTT), được dẫn
đầu bởi Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng, nguyên là Tổng Giám đốc Viettel Group, để
đưa ra khung pháp lý cho hình thức mobile money trong năm 2019. Nếu được thông
qua, khung pháp lý này sẽ cho phép các nhà mạng viễn thông chuyển đổi các tài
khoản viễn thông thành tài khoản “ví điện tử” (e-wallet), mở đường cho dịch vụ
số của các nhà mạng viễn thông khai thác tập dân số chưa có tài khoản ngân hàng
tại Việt Nam.
Theo quan điểm của chúng tôi, sự cộng
hưởng với các mảng kinh doanh truyền thống của VTP và hệ sinh thái của Viettel
là phương pháp giúp VTP giảm chi phí thu hút khách hàng. VTP tái khẳng định công ty sẽ tiếp tục
duy trì kế hoạch lợi nhuận 5 năm với tốc độ tăng trưởng kép (CAGR) LNTT giai đoạn
2018-2024 đạt 26%. Do các chính sách của công ty mẹ, VTP không được phép chi
quá nhiều để thu hút khách hàng mới. Thay vào đó, công ty sẽ tận dụng khai thác
sự hiện hiện rộng trên khắp Việt Nam (1.300 bưu cục), đặc biệt là ở các thành
thị nhỏ và vùng nông thông cũng như cơ sở khách hàng hiện hữu (400.000 nhà bán
hàng). Theo VTP, Grab chỉ hoạt động tại 36/63 tỉnh thành của Việt Nam. Dù chính
sách này là có lợi cho sức khỏe tài chính của VTP, chúng tôi cho rằng điều này
sẽ hạn chế khả năng thâu tóm thị phần của VTP so với các đối thủ khu vực với
ngân quỹ lớn như Grab và GoViet (GoJek).
Ngoài ra, Viettel Group sẽ hỗ trợ 2 mảng
kinh doanh mới của VTP thông qua các nguồn lực phi tài chính như (1) sức mạnh
thương hiệu (Viettel là thương hiệu quốc gia lớn nhất tại Việt Nam năm 2018,
theo Brand Finance, công ty tư vấn đánh giá thương hiệu độc lập có trụ sở tại
Anh), (2) hệ sinh thái của Viettel (miễn phí dịch vụ dữ liệu, tích hợp với
Viettel Pay và có thể được được hưởng dịch vụ tin nhắn quảng cáo miễn phí), và
(3) nguồn lực lao động của Viettel (khuyến khích CB-CNV Viettel sử dụng các dịch
vụ mới của VTP).
Tuy nhiên, VTP hiện chưa chia sẻ chiến
lược chi tiết, khi cho đây là các bí mật kinh doanh.
Dù chỉ hiện đang ở giai đoạn thử nghiệm,
VTP đã gặt hái được một số thành công nhất định ở 2 mảng kinh doanh mới. Tính đến ngày 27/06/2019, VTP đã tuyển
dụng gần 70.000 tài xế xe máy và kỳ vọng sẽ đạt 100.000 tài xế vào ngày
01/07/2019. Công ty cũng đã hoàn thành 4.700 chuyến đi mỗi ngày tính đến ngày
27/06/2019. Theo các thông tin truyền thông, Grab hiện đang có
175.000 tài xế trong khi Be - ứng dụng
ride-hailing của một công ty Việt Nam gia nhập thị trường vào cuối năm 2018 –
có 30.000 tài xế. Chúng tôi ước tính Grab và GoViet hiện đang có khoảng lần lượt
28.000 và 10.000 tài xế xe máy/ôtô hoạt động mỗi ngày (DAU của các ứng dụng tài
xế) trên các thiết bị Android. Theo VTP, các đối tác tài xế của công ty có cơ hội
được nhận phúc lợi xã hội và bảo hiểm như lao động chính thức trong khi các đối
tác Grab không có quyền lợi này.
Liên quan đển mảng e-commerce, ban
lãnh đạo cho biết VTP hiện đang có 4.000 đơn hàng chờ phê duyệt mỗi ngày từ các
nhà bán hàng.
Mảng dịch vụ giao nhận truyền thống có
kết quả tốt trong quý 2/2019 trong khi năng suất gia tăng nhờ áp dụng phân loại
hàng hóa tự động. Mảng
kinh doanh truyền thống của VTP đang đi đúng hướng để vượt kế hoạch đạt tăng
trưởng LNST sau lợi ích CĐTS 36% YoY trong năm 2019. Khi doanh thu sơ bộ của
VTP tăng mạnh lần lượt 66% YoY và 45% YoY trong tháng 4 và tháng 5/2019.
Công ty cũng chia sẻ rằng công ty đã
triển khai việc phân loại hàng hóa tự động tại 6 trung tâm chính ở Hà Nội, TP.
HCM, Đà Nẵng và Cần Thơ, với công suất 36.000 bưu kiện mỗi giờ cho mỗi dây chuyền.
Theo VTP, các dây chuyền phân loại tự động của mình là tương đương với quốc tế,
nhưng được thiết kế và sản xuất bởi công ty Việt Nam và chứa các hiểu biết,
kinh nghiệm của Viettel nhằm phù hợp với các đặc tính khác biệt tại Việt Nam.
Nguồn: VCSC
BÌNH LUẬN