Vì sao Nga im lặng và chỉ lên giọng sau khi Mỹ, Anh, Pháp đã tấn công Syria.

Nga im lặng trước việc Mỹ, Anh, Pháp không kích Syria là có lý do của nó. Đó là tôi nhắc lại trong kinh tế học và quan hệ ngoại thương thì Nga đang phụ thuộc quá nặng vào sức mua của các nước EU (dù có bị cấm vận), cũng như việc Nga cũng phụ thuộc khá nhiều vào sức mua của Thổ Nhĩ Kỳ.

Việc ban đầu Nga hũng hãn sẽ tấn công bất cứ mục tiêu nào nhắm vào Syria thì cũng chỉ là đòn gió thôi. Lý do việc Thổ Nhĩ Kỳ bất ngờ đảo chiều ủng hộ Mỹ, Anh, Pháp, cũng như Saudi Arabia và các nước Vùng Vịnh muốn tham chiến nếu cần thiết khi Nga liều lĩnh tung đòn tấn công liên quân Anh, Mỹ, Pháp. Nếu Saudi Arabia tham chiến thì Ai Cập cũng nhảy vô tham chiến hỗ trợ Saudi Arabia. Lý do cũng dễ hiểu là Saudi Arabia đang là nhà tài trợ rất lớn cho quân đội Ai Cập, đó là bởi vì Riyadh đã trả tiền mua vũ khí cho quân đội Ai Cập cũng như trả lương hỗ trợ giúp cho các phe phái quân đội Ai Cập từ năm 2014, kể cả khi Ai Cập bị khủng hoảng kinh tế thì cho tới nay số tiền đó rất lớn là lên tới 37 tỷ USD.

Chuyện thứ nữa Ai Cập lại dựa vào sức mua gần như là của các nước Âu châu như Ý, Tây Ban Nha, Pháp, Thổ Nhĩ Kỳ,….nên khi những nước này tuyên bố sẽ động binh, tức là ám chỉ sẽ chống lại quân Nga nếu cần thiết thì Nga lựa chọn thế im lặng là tốt nhất, thứ nữa Mỹ họ cũng muốn lấy thể diện cho Nga và cả các nước nên chỉ không kích lựa chọn các mục tiêu là không nhắm vào các căn cứ của Nga đóng quân ở Syria và cũng thông báo trước cho Nga trước để tránh tổn thất.

Quan trọng là ở nước Nga thì không phải ai cũng ủng hộ Putin lún quá sâu vào Syria. Bởi lẽ nếu họ tin rằng nếu chẳng may Tổng thống Bashar al-Assad sử dụng võ khí hóa học được chứng minh thì vô tình đẩy nước Nga vào thế mất hết uy tín hoàn toàn và sẽ khó mà còn có ảnh hưởng trên sân khấu chính trị quốc tế nữa.

Chuyện hài kịch nữa là là tổ hợp tên lửa lửa S-400 của Nga rất đắt đỏ gấp nhiều lần tên lửa AGM-158 JASSM, Tomahawk của Mỹ. Vì Nga chỉ cần đốt cháy tiêu hết 6 tổ hợp tên lửa S-400 thôi thì Nga mất 3,05 tỷ USD (tính cho hóa đơn mà Nga chào bán cho Thổ Nhĩ Kỳ, nhưng Thổ Nhĩ Kỳ chỉ hỏi giá và không mua, vì nó quá đắt và cũng chưa được chứng minh nhiều về thực tế).

Trở lại chuyện kinh tế thì Nga không thể tham chiến kéo dài nơi đất khách quê người quá lâu được, vì sẽ hết tiền tiêu cũng như bị quân Mỹ và đồng minh chặn hết cửa ngõ đi vào Syria. Vì ngay cả Iran dù ủng hộ Nga cũng như việc người dân Iran nay đã rất chán nản những phe bảo thủ giáo sĩ cầm quyền do điều hành kinh tế kém cỏi và nạn lạm phát quá cao, cũng như nạn thất nghiệp quá nhiều, vì ta không quên trước đó ở Iran đã bùng phát một cuộc biểu tình rất lớn mà có thể biến thành nội chiến gây lung lay cho phe giáo sĩ bảo thủ cầm quyền cũng vì kinh tế quá yếu của Iran. Nên việc Iran cũng nửa vời không chắc chắn tham chiến cùng với Nga. Vì Iran cũng lo sợ bất ổn trong nước do kinh tế kém cỏi.

Hãy nhớ rằng về kinh tế thì ta lại gặp chuyện hài hước nữa là Nga phụ thuộc vào sức mua của Thổ Nhĩ Kỳ, trong khi Thổ Nhĩ Kỳ lại phụ thuộc vào sức mua của EU, trong đó có Anh, Pháp, mà Nga cũng phụ thuộc vào sức mua của EU dù có cấm vận kinh tế. Trong khi cái khối EU lại phụ thuộc vào sức mua của Mỹ,…

Dân Nga thì quá ít mà diện tích quá lớn, dân số già thì ngày càng đông, độ tuổi vàng trẻ thì ngày càng ít đi, số lính gia nhập quân ngũ thì càng đông, mà số người lao động thì cành ít thì Nga bị mắc kẹt về chi tiêu quân sự, vì tại Nga hiện nay có nhiều hãng xưởng sản xuất chế tạo linh kiện vũ khí đóng cửa vì trả lương quá thấp, công nhân và kỹ sư bỏ việc ho di cư sang Âu châu và Mỹ.

Cái chuyện khá chuyên môn nữa là mấy kẻ ngu xuẩn gọi là chuyên gia phân tích chính trị học ở VN và một vài nước cứ kêu gào là chiến tranh thế giới thứ ba hay chiến tranh hủy diệt hạt nhân giữa Nga và Mỹ sẽ xẩy ra khi Mỹ và Nga xung đột tại Syria chỉ vì ông Tổng thống Bashar al-Assad thì tôi mỉa mai là cả Putin lẫn Donald Trump là hai kẻ ngu ngốc nhất trong lịch sử loài người và ông Tổng thống Bashar al-Assad lại là nhân vật vĩ đại nhất của nhân loại thế kỷ 21 này khi gài bẫy được Putin lẫn Donald Trump đem mạng sống mấy trăm triệu dân Nga và Mỹ để chết thay cho kẻ độc tài này.

Ôi thôi tôi thì kết luận cái câu chuyện Syria ở đây vì chế độ Tổng thống Bashar al-Assad cũng trước sau gì cũng phải ra đi nay mai thôi. Đó là vì người ta không thể lao đầu tốn kém mâu thuẫn quá lâu về chuyện này, và nước Nga cuối cùng cũng sẽ thôi ủng hộ Bashar al-Assad. Bởi vì nếu để kéo dài mâu thuẫn quá lâu thì Nga sẽ bị cô lập, vì hiện nay Nga đang trông cậy vào ngoại thương với TQ để cứu nguy kinh tế khi mà ở Nga có khả nhiều tướng lĩnh Nga đã nhiều lần nhắc nhở Putin về TQ tham vọng nhòm ngó lãnh thổ của Nga ở các vùng biên giới hay các vùng viễn Đông, cũng như sự gia tăng gây ảnh hưởng về kinh tế của TQ với các trư hầu của Nga, nếu kéo dài thì Nga sẽ mất ảnh hưởng vùng này. Nó còn nguy hiểm gấp nhiều lần tham vong của Nga ở Trung Đông.

Đó là cái giá rất đắt mà Nga phải trả giá nếu kinh tế Nga yếu đi là không còn đủ lực tài trợ gây ảnh hưởng các nước truyền thống nằm trong quỹ đạo của Nga.

Phương Thơ - Morgan Stanley