Tiền tiết kiệm nên chuyển qua Mua Trái phiếu doanh nghiệp uy tín?

Trái phiếu doanh nghiệp (TPDN) đang hút lượng tiền đáng kể từ các kênh đầu tư khác, trong đó trực tiếp nhất là kênh tiền gửi tiết kiệm, bởi so với lãi suất tiền gửi, lợi tức trái phiếu doanh nghiệp đang cao hơn trung bình 0,8%-1,7%, ở nhóm TPDN bất động sản có khi chênh lệch lên đến 2-4%/năm – rất hấp dẫn. Đặc biệt trải qua những đợt bất ổn của nền kinh tế trước tác động của đại dịch Covid-19, phân bổ tài sản vào các kênh có tính phòng thủ như vàng, hay trái phiếu đang được đại đa số người dân ưu tiên. 

Trong nửa đầu năm 2020, có tổng cộng 983 đợt đăng ký phát hành trái phiếu với giá trị đăng ký 226.000 tỷ đồng. Số đợt phát hành thực tế là 818 và giá trị phát hành 156.000 tỷ đồng. Trong đó, nhà đầu tư cá nhân tham gia mua trực tiếp khoảng 22.700 tỷ đồng trên thị trường sơ cấp.

Tổng lượng TPDN lưu hành ước khoảng 783.000 tỷ đồng, tương đương 12,8% GDP lũy kế 12 tháng gần nhất. Quy mô thị trường trái phiếu doanh nghiệp Việt Nam tăng trưởng bình quân 45%/năm giai đoạn từ 2017 đến tháng 6/2020. Theo số liệu từ SSI Research, tổng quy mô thị trường TPDN hiện tại tương đương khoảng 8,6% tổng tiền gửi toàn hệ thống ngân hàng, khoảng 9,3% dư nợ tín dụng và 19,5% tổng vốn hóa 3 sàn chứng khoán Việt Nam.

Ghi nhận trực tiếp từ đợt phân phối trái phiếu mới nhất GEX 2020 do SSI thực hiện cho thấy mức độ quan tâm của khách hàng rất lớn. Mỗi ngày có hàng trăm lượt nhà đầu tư đăng ký để được tư vấn qua các kênh trực tuyến, qua tổng đài công ty cũng như trực tiếp qua kênh môi giới.

Trái phiếu GEX 2020 có lãi suất danh nghĩa 10%/năm (cho 2 năm đầu) và trung bình lãi suất tiền gửi kỳ hạn 12 tháng của 4 Ngân hàng quốc doanh + 3,5% cho năm thứ 3, lợi suất đầu tư 10%/năm, kỳ hạn thanh toán lãi 6 tháng/lần. Tài sản đảm bảo là cổ phiếu của Công ty cổ phần Đầu tư nước sạch Sông Đà (VCW) – doanh nghiệp kinh doanh nước sạch cung cấp nước cho khu vực phía tây Hà Nội.

Không riêng Trái phiếu GEX 2020 mà hầu như các trái phiếu có trong danh mục trái phiếu S-Bond do SSI phát hành trước đó, như EuroWindow Holding – lãi suất 11%/năm- tài sản đảm bảo là cổ phiếu Techcombank, tỷ lệ 150% giá trị trái phiếu; trái phiếu Công ty cổ phần Dịch vụ Hàng không Thăng Long - Taseco 2019 – lãi suất 10.5%/năm - tài sản đảm bảo là cổ phần đang lưu hành của CTCP Dịch vụ Hàng không Taseco cũng đều nhận cũng nhận được sự quan tâm đáng kể của nhà đầu tư. 

Ghi nhận trực tiếp từ đợt phân phối trái phiếu mới nhất GEX 2020 do SSI thực hiện cho thấy mức độ quan tâm của khách hàng rất lớn.  Ảnh: SSI.

Một phần nguyên nhân chính là lợi suất đầu tư hấp dẫn, có tính an toàn cao khi các tài sản đảm bảo đều được nhìn nhận là có giá trị, có thanh khoản. 

Một điểm khá thú vị, các nhà đầu tư cá nhân tại SSI đa phần là am hiểu về thị trường tài chính, nên bản thân họ cũng đặt ra yêu cầu “quản lý rủi ro” là yếu tố tiên quyết trong quyết định đầu tư. 

Điều này cũng đặt ra bài toán cho chính các đơn vị tư vấn, phân phối trái phiếu phải nắm bắt được nhu cầu đó của khách hàng để có sản phẩm phù hợp. SSI cũng xây dựng danh mục sản phẩm S-Bond mang lại lợi nhuận hấp dẫn nhưng đảm bảo mức độ an toàn cao cho khách hàng. Hàng ngày, SSI cũng thực hiện tạo lập thị trường cho trái phiếu để tăng tính thanh khoản giúp NĐT có thể mua và bán lại trái phiếu khi có nhu cầu.

Cần ghi nhớ rằng, điểm mạnh của những CTCK hàng đầu, có mạng lưới khách hàng rộng rãi như SSI chính là nắm bắt được nhu cầu phát hành trái phiếu của các DN. Tuy nhiên, sàng lọc để thực hiện các nghiệp vụ tư vấn, bảo lãnh phát hành trái phiếu lại là câu chuyện khác. 

Thực tế, để đầu tư TPDN an toàn, hiệu quả, điều trước tiên nhất vẫn là sự uy tín của doanh nghiệp, từ đó đảm bảo khả năng chi trả nợ gốc và lãi trái phiếu của TCPH, theo sau đó là TSDB có giá trị, thanh khoản. Đây cũng là các yếu tố chính mà các tổ chức trung gian như CTCK cần phải đưa vào để “thẩm định” trước cho các NĐT cá nhân trước khi thực hiện việc phân phối tới các nhà đầu tư. 

Đại diện SSI cho biết, để được đưa vào sản phẩm Sbond, các trái phiếu đều phải trải qua quy trình thẩm định và phê duyệt hết sức chặt chẽ. Tất cả các yếu tố kể trên đều được đánh giá kỹ lưỡng. Chỉ khi doanh nghiệp phát hành đảm bảo được các tiêu chuẩn này SSI mới đưa trái phiếu vào danh mục Sbond để phục vụ nhu cầu đầu tư an toàn của NĐT.

Không ít các nhà đầu tư dù rất quan tâm tới TPDN bởi sự hấp dẫn của lãi suất vượt trội so với gửi tiết kiệm nhưng họ cũng e ngại về rủi ro tín nhiệm của doanh nghiệp và rủi ro thanh khoản do trái phiếu thường có kỳ hạn dài – điều này cũng khiến một lớp nhà đầu tư không tự tin khi đưa ra quyết định. 

Chính vì vậy, một vấn đề quan trọng không kém chính là đội ngũ môi giới ở các CTCK đòi hỏi sự hiểu biết đầy đủ về sản phẩm, có đạo đức nghề nghiệp, có thể giới thiệu một cách trung thực về sản phẩm trái phiếu doanh nghiệp đang phân phối, trong đó nêu rõ được những cơ hội, cũng như những rủi ro tiềm ẩn khi đối mặt để NĐT có đầy đủ thông tin quyết định. 

Việc xây dựng được một đột ngũ môi giới giỏi cũng giúp giảm thiểu tình trạng  “sale bằng mọi cách” đến khách hàng mà đưa những thông tin không chuẩn xác, mang tính chào mời, để rồi nếu có rủi ro thì khách hàng là đối tượng hứng chịu. Và qua đó cũng khiến thị trường trái phiếu doanh nghiệp phát triển không lành mạnh. 

Ở SSI, đội ngũ môi giới được tuyển chọn và đào tạo kỹ lưỡng, có hiểu biết sâu rộng về thị trường tài chính nói chung cũng như hoạt động doanh nghiệp nói riêng. Môi giới của SSI thường xuyên được tham gia đào tạo và phải vượt qua các bài kiểm tra về kiến thức lẫn đạo đức nghề nghiệp. Bên cạnh đó, trước mỗi đợt phát hành một trái phiếu cụ thể, toàn bộ lực lượng môi giới đều được tham gia đào tạo để hiểu rõ về hoạt động, tình hình tài chính của doanh nghiệp phát hành trái phiếu và về các tính năng của sản phẩm mà SSI thiết kế thêm cho nhà đầu tư.

Thị trường trái phiếu doanh nghiệp đang phát triển rất mạnh mẽ với nhiều doanh nghiệp phát hành tham gia và được nhiều nhà đầu tư quan tâm. Hiện nay, các nhà quản lý đã sớm nhận ra rủi ro của thị trường và đã ban hành, bổ sung nhiều văn bản pháp luật đặt ra các yêu cầu cho tổ chức phát hành và đơn vị tư vấn phát hành nhằm đảm bảo tính an toàn và bền vững cho thị trường trái phiếu. 

Theo SSI, công ty rất tán thành việc đề ra các tiêu chuẩn này từ phía nhà quản lý nhằm sàng lọc các tổ chức kém chất lượng ra khỏi thị trường. SSI từ trước đến nay luôn mong muốn xây dựng một thị trường trái phiếu lành mạnh nhằm bảo vệ NĐT, đồng thời giúp các tổ chức phát hành có uy tín, năng lực có thể huy động được vốn cho hoạt động sản xuất kinh doanh.

Thu Hằng - NDH

Dự kiến ngày 05/08/2020, SSI sẽ chính thức phân phối Trái phiếu Công ty Cổ phần Dịch vụ Hàng không Thăng Long - Taseco 2020 có kỳ hạn 12 tháng, tài sản đảm bảo là Cổ phiếu của Công ty Cổ phần Dịch vụ Hàng không Taseco (HoSE: AST). Tỷ lệ tài sản đảm bảo duy trì tối thiểu 180% tổng giá trị trái phiếu đang lưu hành, lãi suất danh nghĩa 10%/năm, lợi suất đầu tư 9,5%/năm. Trong đợt này, SSI phân phối 100 tỷ đồng trái phiếu Taseco 2020, tổng khối lượng 1.000 trái phiếu, mệnh giá 100 triệu đồng/trái phiếu.