Header Ads

Điều khoản của TPP cho phép công ty nước ngoài khởi kiện chính phủ

TPP ezlaw
TPP ezlaw
TPP ezlaw
TPP ezlaw
TPP ezlaw

Ngày 26/3/2015, Wikileaks tiết lộ toàn bộ Chương Đầu tư của TPP. Theo như những gì đã được tiết lộ, TPP sẽ trao cho các công ty, tập đoàn nước ngoài quyền khởi kiện chính phủ các nước thành viên TPP ra một tòa án/hội đồng xét xử đặc biệt do Ngân hàng Thế giới (World Bank) hoặc Liên Hợp Quốc (United Nations) tổ chức.


Trên thực tế, đây không phải là một điều khoản lạ tại luật pháp quốc tế, tên gọi của nó là Investor-state dispute settlement – Giải quyết tranh chấp nhà đầu tư-nhà nước (ISDS). Tại TPP, điều khoản ISDS sẽ được sử dụng khi một nước thành viên đặt ra các luật lệ, chính sách đi ngược lại với chỉ tiêu của TPP và làm hại đến quyền lợi của các công ty thuộc các nước thành viên khác.


Theo Chương Đầu tư TPP đã bị tiết lộ thì, việc giải quyết, xét xử phải được công khai cùng với các văn bản liên quan đến nó. Đặc biệt, còn có một điều khoản cho phép một Công ty nước ngoài có thể kiện chính phủ một nước thành viên kể cả khi Công ty này chưa đầu tư vào nước đó, nhưng quyền lợi đã bị vi phạm. Theo những gì được tiết lộ thì Chile, Canada, Mexico và New Zealand muốn không áp dụng điều khoản trên với họ, và Úc muốn toàn bộ điều khoản ISDS không áp dụng với nước này.
Hội đồng xét xử của ISDS sẽ bao gồm các trọng tài thay vì các thẩm phán độc lập. Hội đồng này thường gồm ba trọng tài viên. Một được bổ nhiệm của công ty khởi kiện, một bởi chính phủ bị kiện và thứ ba là thường được chọn theo thỏa thuận giữa các bên hoặc trọng tài viên được chỉ định hoặc lựa chọn của Ngân hàng Thế giới hoặc Liên Hợp Quốc.



Điều khoản ISDS không thể buộc các quốc gia thay đổi luật pháp của họ mà chỉ có thể trừng phạt tài chính. Quyết định của hội đồng ISDS là quyết định cuối cùng nhưng các bên có quyền yêu cầu xem xét lại và thay đổi tổng số tiền trừng phạt


Nhà đầu tư nội địa không có quyền kiện chính phủ nước mình ra hệ thống ISDS, và chính phủ các nước cũng không có quyền kiện các nhà đầu tư nước ngoài ra hệ thống ISDS.


*Theo số liệu của Nhà Trắng, trên toàn thế giới có khoảng 3.000 thỏa thuận thương mại có chứa điều khoản ISDS, trong đó 50 thỏa thuận có liên quan đến Mỹ. Từ năm 1990 đến này có tất cả 100 nước đã bị kiện trong tổng 550 lần theo hệ thống ISDS, và hầu hết các nước bị kiện là các nước đang phát triển. 

*Mỹ đã đối mặt với 13 vụ bị kiện theo ISDS nhưng chưa bao giờ thua

*Năm 2012, một tập đoàn dầu khí của Mỹ đã kiện thắng chính phủ Ecuador 2,3 tỷ đô la Mỹ theo hệ thống ISDS. 

*Năm 2012 có tất cả 360 vụ kiện ISDS, và 34% là chính phủ thắng, 31% là các công ty, tập đoàn nước ngoài thắng, còn lại là hai bên tự dàn xếp giải quyết với nhau trước khi hội đồng xét xử ISDS ra quyết định cuối cùng (theo nhiều chuyên gia, thì việc tự dàn xếp này cũng nghĩa là các tập đoàn đã thắng).




(Theo EZLAWblog)

Không có nhận xét nào

Được tạo bởi Blogger.