Ngành vận tải và dịch vụ hàng không - Tăng tỷ trọng khách quốc tế, biên lợi nhuận tăng tích cực
NGÀNH VẬN TẢI VÀ DỊCH VỤ HÀNG KHÔNG
Ngành vận tải hàng không đã qua giai đoạn bùng nổ 2013 – 2017 và bước vào thời kỳ tăng trưởng ổn định, vận tải hành khách và hàng hóa cùng tăng trưởng chậm lại rõ rệt trong năm 2019. Trong Q1/2019, tổng lượt khách qua các cảng hàng không trong hệ thống ACV đạt 27.75 triệu lượt, chỉ tăng 9.1% yoy. Trong đó, khách quốc tế chiếm 62% và tăng 13%, khách trong nước tăng khiêm tốn +6,9%.
Tổng sản lượng hàng hóa và bưu kiện đạt 360 nghìn tấn, chỉ tăng 3,3%, sản lượng hàng trong nước giảm -1,4%, lần đầu tăng trưởng âm kể từ năm 2013, trong khi hàng quốc tế tăng trưởng 6% với tỷ trọng 65%. Một số mặt hàng xuất khẩu chủ lực suy yếu như Điện thoại, Hàng nông sản, Thủy sản đã ảnh hưởng trực tiếp tới ngành vận tải hàng không.
Vận tải hàng không
Tổng sản lượng hàng hóa và bưu kiện đạt 360 nghìn tấn, chỉ tăng 3,3%, sản lượng hàng trong nước giảm -1,4%, lần đầu tăng trưởng âm kể từ năm 2013, trong khi hàng quốc tế tăng trưởng 6% với tỷ trọng 65%. Một số mặt hàng xuất khẩu chủ lực suy yếu như Điện thoại, Hàng nông sản, Thủy sản đã ảnh hưởng trực tiếp tới ngành vận tải hàng không.
Vận tải hàng không
Quý 1/2019 thị trường vận tải hàng không nội địa có thêm hãng hàng không thứ 5 là Bamboo Airways (BA), hãng đã mở khoảng 20 đường bay nội địa và dự kiến sẽ khai trương đường bay quốc tế trong Q2/2019, cạnh tranh càng trở nên khốc liệt khi mà thị trường đang tăng trưởng chậm lại. Tổng số chuyến bay 5 hãng HK thực hiện được là 81.193 chuyến, tăng 9,5% so với Q1/2018. Trong đó, BA đã thực hiện 2.024 chuyến (chiếm 2,5% tổng số chuyến), HVN và VJC tăng tương ứng +2,8% và +15% cùng đạt mức hơn 33 nghìn chuyến, chiếm tỷ trọng 41% mỗi hãng, trong khi cả Jetstar và VASCO cùng sụt giảm, thị phần rơi về mức 10,8% và 4,1%.
Thị trường trong nước bão hòa khiến các hãng hàng không chuyển hướng sang thị trường quốc tế, đặc biệt là các thị trường trong khu vực Đông Bắc Á, riêng VJC tăng +38,5% số lượng đường bay quốc tế so với Q1/2018. Tỷ trọng khách quốc tế tăng nhanh chóng từ mức 29,4% trong năm 2016 lên 35,4% trong năm 2018 và 38% trong Q1/2019.
Doanh thu thuần của HVN và VJC tăng tương ứng +4,6% và +8,6%, trong đó doanh thu từ vận tải hành khách tăng +3,46% và +28% yoy. Biên lợi nhuận gộp của cả hai hãng đều tăng tích cực nhờ thay đổi cơ cấu sản phẩm sang thị trường quốc tế, đồng thời giá nhiên liệu Jet A1 giảm -4% so với cùng kỳ.
Thị trường trong nước bão hòa khiến các hãng hàng không chuyển hướng sang thị trường quốc tế, đặc biệt là các thị trường trong khu vực Đông Bắc Á, riêng VJC tăng +38,5% số lượng đường bay quốc tế so với Q1/2018. Tỷ trọng khách quốc tế tăng nhanh chóng từ mức 29,4% trong năm 2016 lên 35,4% trong năm 2018 và 38% trong Q1/2019.
Doanh thu thuần của HVN và VJC tăng tương ứng +4,6% và +8,6%, trong đó doanh thu từ vận tải hành khách tăng +3,46% và +28% yoy. Biên lợi nhuận gộp của cả hai hãng đều tăng tích cực nhờ thay đổi cơ cấu sản phẩm sang thị trường quốc tế, đồng thời giá nhiên liệu Jet A1 giảm -4% so với cùng kỳ.
Đáng chú ý, cả hai hãng đều có nguồn thu từ hoạt động bán và cho thuê lại máy bay (SLB) trong kỳ. HVN ghi nhận chênh lệch 60 tỷ đồng bán 1 tàu bay trong Thu nhập khác, trong khi VJC ghi nhận hoạt động bán 8 máy bay với 3.565 tỷ doanh thu và 2.641 tỷ giá vốn, lãi trước thuế 924 tỷ đồng.
Hoạt động tài chính của hai hãng khá ổn định. Tuy nhiên, VJC trích lập dự phòng giảm giá cổ phiếu PV Oil 140 tỷ đồng khiến chi phí tài chính tăng 79%.
LNST của HVN tăng 6,6% đạt 1.212 tỷ đồng, VJC tăng +7,1% đạt 1.462 tỷ đồng.
Dịch vụ hàng không
Hoạt động kinh doanh của các doanh nghiệp dịch vụ hàng không có sự phân hóa sắc nét. Là doanh nghiệp lớn nhất trong ngành, ACV đạt tăng trưởng doanh thu tích cực +12,9% đạt 4.438 tỷ đồng nhờ sản lượng hành khách tăng +9,1% và hàng hóa tăng +3,3%. Nhờ diễn biến tỷ giá JPY/VND thuận lợi, ACV không còn khoản lỗ tỷ giá 930 tỷ đồng trong Q1/2018 và thay bằng khoản lãi tỷ giá 53 tỷ đồng, giúp LNST tăng mạnh +105% đạt 1,997 tỷ đồng.
Các doanh nghiệp hoạt động ở phía nam như SAS, SCS, SGN vẫn duy trì tăng trưởng lợi nhuận. SAS có doanh thu tăng nhẹ +4,7% nhưng chi phí quản lý giảm giúp LNST +17,9%, ngược lại chi phí quản lý của SGN tăng 20% khiến LNST chỉ tăng +4,8%. SCS đạt tăng trưởng cao cả về DT và LN (+17%) nhờ có thêm các khách hàng mới và mở rộng thị phần. Ở Đà Nẵng, MAS phục hồi với tăng trưởng +12,1% LNST sau khi hoàn thành tách nhà ga quốc tế trong năm 2017. AST đạt tăng trưởng LNST +22,9% nhờ tích cực mở rộng hệ thống và công ty liên kết VinaCS chuyển từ lỗ thành lãi.
Ở phía bắc, NCT chịu ảnh hưởng mạnh do sản lượng hàng hóa qua cảng Nội Bài giảm -1,7%, khiến DTT -6,8% và LNST -9,4%. CIA có DTT giảm mạnh -44,8% sau khi khai trương nhà ga hành khách quốc tế T2 trong tháng 7/2018 và không còn hoạt động bán hàng miễn thuế, tuy nhiên chi phí quản lý tăng khiến LNST giảm -78,1% chỉ đạt 5 tỷ đồng. NCS giảm -17,2% LNST do cạnh tranh gia tăng và phát sinh chi phí lãi vay 5,6 tỷ.
Mặc dù gặp khó khăn do tình trạng quá tải ở các sân bay lớn và cạnh tranh ngày càng tăng, các doanh nghiệp dịch vụ hàng không vẫn duy trì được mức tỷ suất lợi nhuận gộp cao. Diễn biến tỷ giá và giá dầu cũng là yếu tố hỗ trợ tích cực trong thời gian qua.
Các doanh nghiệp hoạt động ở phía nam như SAS, SCS, SGN vẫn duy trì tăng trưởng lợi nhuận. SAS có doanh thu tăng nhẹ +4,7% nhưng chi phí quản lý giảm giúp LNST +17,9%, ngược lại chi phí quản lý của SGN tăng 20% khiến LNST chỉ tăng +4,8%. SCS đạt tăng trưởng cao cả về DT và LN (+17%) nhờ có thêm các khách hàng mới và mở rộng thị phần. Ở Đà Nẵng, MAS phục hồi với tăng trưởng +12,1% LNST sau khi hoàn thành tách nhà ga quốc tế trong năm 2017. AST đạt tăng trưởng LNST +22,9% nhờ tích cực mở rộng hệ thống và công ty liên kết VinaCS chuyển từ lỗ thành lãi.
Ở phía bắc, NCT chịu ảnh hưởng mạnh do sản lượng hàng hóa qua cảng Nội Bài giảm -1,7%, khiến DTT -6,8% và LNST -9,4%. CIA có DTT giảm mạnh -44,8% sau khi khai trương nhà ga hành khách quốc tế T2 trong tháng 7/2018 và không còn hoạt động bán hàng miễn thuế, tuy nhiên chi phí quản lý tăng khiến LNST giảm -78,1% chỉ đạt 5 tỷ đồng. NCS giảm -17,2% LNST do cạnh tranh gia tăng và phát sinh chi phí lãi vay 5,6 tỷ.
Mặc dù gặp khó khăn do tình trạng quá tải ở các sân bay lớn và cạnh tranh ngày càng tăng, các doanh nghiệp dịch vụ hàng không vẫn duy trì được mức tỷ suất lợi nhuận gộp cao. Diễn biến tỷ giá và giá dầu cũng là yếu tố hỗ trợ tích cực trong thời gian qua.
BÌNH LUẬN