Cổ phiếu OTC vs Cổ phiếu niêm yết: Sự khác biệt và lựa chọn đầu tư

Cổ phiếu OTC và cổ phiếu niêm yết đều là những kênh đầu tư phổ biến trên thị trường chứng khoán, nhưng hai loại cổ phiếu này mang lại những đặc điểm khác nhau và phù hợp với từng nhóm nhà đầu tư cụ thể. Để lựa chọn giữa cổ phiếu OTC và cổ phiếu niêm yết, các nhà đầu tư cần hiểu rõ sự khác biệt giữa chúng cũng như những lợi ích và rủi ro mà mỗi loại cổ phiếu mang lại.

1. Đặc điểm của cổ phiếu OTC

Cổ phiếu OTC (Over-the-Counter) thường là cổ phiếu của các doanh nghiệp chưa niêm yết trên các sàn giao dịch chứng khoán chính thức như HOSE, HNX, hay UPCoM. Các cổ phiếu này được giao dịch trên thị trường phi tập trung, nơi các nhà đầu tư thỏa thuận mua bán với nhau thông qua các nền tảng hoặc môi giới chứng khoán.

Minh chứng thực tế:

➢ Viettel Post (VTP): Trước khi niêm yết trên sàn UPCoM, cổ phiếu của Viettel Post đã giao dịch sôi nổi trên thị trường OTC. Việc giao dịch OTC đã giúp cổ phiếu của Viettel Post tăng trưởng đáng kể về giá trị trước khi niêm yết.

➢ CTCP Đầu tư Quốc tế Viettel (VGI): Cổ phiếu của VGI cũng từng là "viên ngọc tiềm năng" trên thị trường OTC. Sau khi niêm yết, giá cổ phiếu này tiếp tục tăng mạnh mẽ nhờ kết quả kinh doanh vượt trội.

2. Đặc điểm của cổ phiếu niêm yết

Cổ phiếu niêm yết là cổ phiếu của các doanh nghiệp đã đáp ứng các yêu cầu của Ủy ban Chứng khoán Nhà nước và niêm yết trên các sàn giao dịch chứng khoán chính thức. Những cổ phiếu này có tính thanh khoản cao hơn, được giám sát chặt chẽ và minh bạch về thông tin, giúp nhà đầu tư dễ dàng tiếp cận thông tin về doanh nghiệp.

Minh chứng thực tế:

➢ Ngân hàng TMCP Kỹ Thương Việt Nam (TCB): Cổ phiếu của Techcombank từng giao dịch trên thị trường OTC trước khi niêm yết trên HOSE. Sau khi chính thức niêm yết, TCB đã trở thành một trong những cổ phiếu ngân hàng có vốn hóa lớn nhất thị trường và thu hút sự quan tâm mạnh mẽ từ các nhà đầu tư nước ngoài.

➢ CTCP Lọc Hóa Dầu Bình Sơn (BSR): Trước khi niêm yết trên UPCoM, BSR đã thu hút rất nhiều nhà đầu tư thông qua giao dịch OTC. Sau khi niêm yết, cổ phiếu của BSR đã tăng mạnh nhờ vào tiềm năng phát triển của ngành dầu khí.

3. So sánh cổ phiếu OTC và cổ phiếu niêm yết

➢ Tính thanh khoản: Cổ phiếu niêm yết có tính thanh khoản cao hơn cổ phiếu OTC do có sự tham gia của nhiều nhà đầu tư và các giao dịch được thực hiện trên sàn chứng khoán. Trong khi đó, cổ phiếu OTC thường có tính thanh khoản thấp hơn, do số lượng nhà đầu tư tham gia giao dịch ít và giá cả không được niêm yết công khai.

➢ Rủi ro: Cổ phiếu OTC có mức độ rủi ro cao hơn do thiếu sự minh bạch và sự giám sát của các cơ quan chức năng. Nhà đầu tư tham gia thị trường này cần đánh giá kỹ lưỡng thông tin về doanh nghiệp. Ngược lại, cổ phiếu niêm yết phải tuân thủ các quy định về công bố thông tin và chịu sự giám sát của Ủy ban Chứng khoán Nhà nước, giúp giảm thiểu rủi ro cho nhà đầu tư.

➢ Giá trị đầu tư: Cổ phiếu OTC thường mang lại tiềm năng lợi nhuận cao hơn, nhưng cũng đi kèm với mức độ rủi ro lớn hơn. Trong khi đó, cổ phiếu niêm yết mang lại sự an toàn hơn cho các nhà đầu tư dài hạn nhờ vào sự minh bạch và khả năng dễ dàng theo dõi tình hình hoạt động của doanh nghiệp.

4. Lựa chọn đầu tư: Cổ phiếu OTC hay cổ phiếu niêm yết?

Lựa chọn giữa cổ phiếu OTC và cổ phiếu niêm yết phụ thuộc vào khẩu vị rủi ro và chiến lược đầu tư của từng nhà đầu tư. Những nhà đầu tư có khả năng chấp nhận rủi ro cao và có kỹ năng phân tích doanh nghiệp có thể tìm kiếm những "viên ngọc tiềm năng" trên thị trường OTC. Trong khi đó, các nhà đầu tư ưa chuộng sự an toàn và thanh khoản cao thường sẽ lựa chọn cổ phiếu niêm yết.

Minh chứng thực tế:

➢ VPBank (VPB): Trước khi niêm yết, cổ phiếu VPB được giao dịch trên OTC với mức giá thấp hơn nhiều so với khi lên sàn HOSE. Tuy nhiên, sau khi niêm yết, cổ phiếu này đã có mức tăng trưởng mạnh mẽ, tạo ra lợi nhuận đáng kể cho những nhà đầu tư sở hữu từ giai đoạn OTC.

➢ Ngân hàng TMCP Tiên Phong (TPB): Tương tự, TPB cũng đã trải qua giai đoạn giao dịch trên OTC trước khi niêm yết và thu hút sự quan tâm của nhiều nhà đầu tư lớn nhờ tiềm năng phát triển trong ngành ngân hàng.

Dương Trọng Vinh - Công ty Cổ phiếu Chứng khoán SSI